Jakie wymagania musi spełnić pojemnik na odpady medyczne?

Odpady medyczne podlegają specjalnym regulacjom prawnym. Oznacza to, że trzeba je w specjalny sposób zbierać, składować i utylizować. Pierwszym etapem wędrówki odpadów jest odpowiedni worek lub pojemnik, w którym bezpiecznie można umieszczać niewykorzystane leki, odczynniki, resztki amalgamatu stomatologicznego i zużyte narzędzia. Dowiedz się, czym są odpady medyczne i jakie warunki musi spełniać pojemnik do ich gromadzenia.

Sposób postępowania z odpadami medycznymi określa Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, a konkretne wytyczne zawiera rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi.

Czym są odpady medyczne?

Zgodnie z wymienionymi aktami prawnymi odpady medyczne powstają „w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny”.

Wszystkie odpady medyczne podzielone zostały na grupy, z których każda ma własne oznaczenie w postaci kodu cyfrowego. Oto kilka przykładów:

• 18 01 01 – narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki,
• 18 01 02 – części ciała i organy, pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania,
• 18 01 03* – odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze (m.in. zainfekowane pieluchomajtki, podpaski czy podkłady), 
• 8 01 04 – opatrunki z włókniny lub gipsu, pościel szpitalna, jednorazowe ubrania, 
• 18 01 06* – chemikalia, w tym przede wszystkim odczynniki chemiczne, które zawierają substancje niebezpieczne,
• 18 01 08* – leki cytotoksyczne i cytostatyczne,
• 18 01 10* – odpady amalgamatu dentystycznego (ze względu na zawartość toksycznej rtęci),
• 18 01 82* – pozostałości z żywienia pacjentów szpitalnych, którzy przebywają na oddziałach zakaźnych.

Czy pojemnik na odpady medyczne różni się od pojemnika na odpady komunalne?

Pojemniki na odpady komunalne nie muszą spełniać restrykcyjnych wymogów wytrzymałościowych. Nie potrzebują specjalnych certyfikatów i oznaczeń. Na przykład są oferowane w wielu różnych kolorach, które nie są powiązane z ich właściwościami. Natomiast pojemniki na odpady medyczne mają kolory, które informują o ich przeznaczeniu:

• czerwone pojemniki na odpady medyczne – plastikowe pojemniki lub worki przeznaczone na najniebezpieczniejsze odpady medyczne, zawierające materiał zakaźny: w tej grupie znajdują się m.in. usunięte zęby, organy i części ciała, a także tampony, opatrunki i wszystkie przedmioty, które są zanieczyszczenie krwią – to m.in. odpady z kodami 18 01 03* i 18 01 82*,
• żółte pojemniki na odpady medyczne – przeznaczone są do zbierania odpadów medycznych o mniejszej szkodliwości, czyli chemikaliów, resztek leków i amalgamatu stomatologicznego (odpady z kodami 18 01 06*, 18 01 08*, 18 01 10*),
• pojemniki na odpady medyczne w kolorze innym niż żółty i czerwony – wszystkie pozostałe odpady medyczne, które nie stanowią bezpośredniego zagrożenia infekcją lub zatruciem.

Odpady medyczne, zgodnie z cytowanymi wyżej aktami prawnymi, należy zbierać i segregować w miejscu ich powstawania. Muszą być umieszczone w bezpiecznych pojemnikach lub workach. Jakie parametry powinny spełniać opakowania i pojemniki na odpady medyczne, wyjaśnia specjalista z hurtowni dentystycznej Limedic: – Na pierwszy rzut oka pojemniki czy worki na odpady medyczne mogą wydawać się identyczne z tymi, które używane są w gospodarstwach domowych. Jednak są one znacznie trudniejsze do rozdarcia lub przebicia. Podwyższona odporność na uszkodzenia mechaniczne powinna być potwierdzona atestem Państwowego Zakładu Higieny. Tworzywo, z którego wykonano pojemniki, musi być odporne na działanie płynów ustrojowych i wielu agresywnych środków chemicznych. Powinno też wykazywać dużą odporność na przebicie ostrymi narzędziami chirurgicznymi.

Na zakończenie warto zaznaczyć, że odpady medyczne nie mogą w żadnym przypadku trafić na ogólne wysypisko odpadów komunalnych. Jest to możliwe tylko po uprzednim poddaniu ich procesowi chlorowania, sterylizacji parą o temperaturze 130-190°C lub sterylizacji w urządzeniu mikrofalowym. Najbezpieczniejszym sposobem utylizacji odpadów medycznych, szczególnie tych najbardziej zakaźnych, jest spalanie ich w specjalnych piecach. Ta metoda pozwala na redukcję objętości odpadów nawet o 90%. Szczegółowy opis dopuszczalnych sposobów utylizacji odpadów medycznych znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych.

Najbezpieczniejsze jest kupowanie pojemników na odpady medyczne w wyspecjalizowanych sklepach i hurtowniach. Za każdym razem należy sprawdzić obecność odpowiednich certyfikatów, które są gwarancją bezpiecznej eksploatacji.